13 Μαρ 2017

Ασυλο: Η αιγιδα των φοιτητικων αγωνων

Η κουβέντα για το άσυλο ανοίγει σήμερα ακόμα πιο εμφατικά, κι αυτό γιατί διαπιστώνουμε ότι τον τελευταίο καιρό μοιάζει απανταχού απειλούμενο. Η ειδησεογραφία των τελευταίων εβδομάδων είναι πλούσια σε περιστατικά καταστρατήγησής του: Στην Ξάνθη, ο καθηγητής Γ. Παύλος διώκει αγωνιστές φοιτητές για την συνδικαλιστική τους δράση, έχει φασιστική ρητορεία και πρακτική εντός του πανεπιστημίου κατηγορώντας τους πρόσφυγες για την κατάσταση της χώρας, και καλώντας μας να μιμηθούμε τον Κασιδιάρη και τον Ι. Μεταξά, στρατολογεί ομοϊδεάτες φοιτητές για να σαμποτάρουν την συνδικαλιστική δράση αυτών που αποκαλεί «ένα είδος φοιτητικού ISIS»· Στην Πάντειο,  ο Α. Συρίγος και οι πρυτανικές αρχές υποδέχονται με ανοιχτές αγκάλες την αστυνομία στον χώρο του πανεπιστημίου. Οι δε προαναφερθείσες έμπρακτες προσπάθειες υπονόμευσης του ασύλου συνοδεύονται και από την αντίστοιχη προπαγάνδα: στην Πάντειο μαζεύονται υπογραφές για «κατάργηση του ασύλου της ανομίας» (αν ακούγεται οικείο, είναι μάλλον γιατί τον ίδιο όρο χρησιμοποιεί στα φυλλαδιάκια της η δική μας ΔΑΠ-ΝΔΦΚ), τα άρθρα στην Καθημερινή για την «βία στα πανεπιστήμια» δίνουν και παίρνουν, ενώ ο Συρίγος, σε γνήσιο Μητσοτακέικο πνεύμα, μιλάει για «πανεπιστήμιο-άβατο». Η επίθεση είναι διμέτωπη: το άσυλο καταδυναστεύεται αφενός από τέτοιες πρακτικές, αφετέρου επιδιώκεται η απονομιμοποίησή του στα μάτια των φοιτητών και της κοινωνίας ευρύτερα. Το συμπέρασμα, από πλευράς καθηγητών, πολιτικών και διαφόρων του μιντιακού κατεστημένου είναι πάντα το ίδιο: το άσυλο είναι ένας απαρχαιωμένος θεσμός που πρέπει να θυσιαστεί στον βωμό της "τάξης και της ασφάλειας" στο εσωτερικό των Πανεπιστημίων (για τους μπράβους της ΔΑΠ και της ΠΑΣΠ ούτε λόγος προφανώς, η "τάξη" αφορά μόνο την παρέμβαση κοινωνικών αγωνιστών). 

Η στρατηγική απαξίωσης και εν τέλει κατάργησης του ασύλου ως έννοιας και ως θεσμού, έχει στόχο να μας εξοικειώσει με μια νέα πραγματικότητα, στην οποία το πανεπιστήμιο είναι το βασίλειο της καθηγητικής αυθεντίας, ένας αποστειρωμένος χώρος διδασκαλίας και τίποτα περισσότερο, όπου η γνώμη των φοιτητών έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και δευτερεύουσα σημασία. Ταυτόχρονα, επιδιώκεται με αυτόν τον τρόπο η ηθική νομιμοποίηση του φόβου και του κινδύνου στους φοιτητές/-τριες, και η δημιουργία μίας επίπλαστης αναγκαιότητας για προστασία μέσω ενός καθεστώτος συνεχούς επιτήρησης. Εμείς από τη μεριά μας, πρέπει να απαντήσουμε υπενθυμίζοντας για άλλη μια φορά τι είναι για εμάς το άσυλο. Είναι το θεμέλιο ενός χώρου ζωντανού, δημοκρατικού, και κοινωνικά ενεργού, και γιατί εμείς και μόνο εμείς, οι φοιτητικοί σύλλογοι, μπορούμε και οφείλουμε να το υπερασπιστούμε.             

Το άσυλο ήταν ανέκαθεν συνδεδεμένο με την ιδέα ότι το Πανεπιστήμιο είναι και πρέπει να είναι ένας χώρος ελεύθερης έκφρασης όλων εκείνων των ιδεών  που θεωρούνται αιρετικές. Αυτό προκύπτει και από τον ιστορικό του ρόλο: το Πανεπιστήμιο έχει λειτουργήσει ως προπύργιο μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών αγώνων, στους οποίους το φοιτητικό κίνημα, πλάι στο ευρύτερο λαϊκό, έχει παίξει καθοριστικό ρόλο. Ως κατ’ εξοχήν χώρος δραστηριοποίησης της νεολαίας, χώρος κοινωνικοποίησης και πολιτικοποίησης, προβληματισμού και δημιουργικής αμφισβήτησης, το Πανεπιστήμιο λειτουργούσε ανέκαθεν ως κοιτίδα επώασης ριζοσπαστικών και ανατρεπτικών ιδεών. Το άσυλο εξασφαλίζει ότι αυτές οι ιδέες μπορούν να εκφέρονται ελεύθερα όχι μόνο ως λόγος αλλά, μέσα από συλλογικές αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες των φοιτητικών συλλόγων, και ως πράξη. Γι’ αυτό άλλωστε έχει βρεθεί στο στόχαστρο ουσιαστικά όλων των κυβερνήσεων των τελευταίων χρόνων, οι οποίες προσπάθησαν, άμεσα ή έμμεσα, περισσότερο ή λιγότερο επιθετικά, να το αποδυναμώσουν ή να το περιορίσουν.

Ακόμη, στη βάση της παραδοχής ότι το πανεπιστήμιο δεν είναι ένας απομονωμένος κοινωνικός χώρος, αλλά βρίσκεται σε διαρκή αλληλεπίδραση με την κοινωνία και τα λαϊκά αιτήματα, καταλαβαίνει κανείς ότι το άσυλο δεν μπορεί να αφορά μόνο τους φοιτητές, αλλά ανήκει σε όλο τον λαό. Με λίγα λόγια, το άσυλο είναι η ασπίδα που προστατεύει κάθε πολιτική και συνδικαλιστική ελευθερία, κάθε δημοκρατική πρωτοβουλία στο χώρο του πανεπιστημίου από οποιαδήποτε κατασταλτική δύναμη επιχειρεί έξωθεν (βλ. κρατική καταστολή) ή έσωθεν (βλ. φασιστική βία) να τις υπονομεύσει. Αποτελεί κεκτημένο του φοιτητικού κινήματος και, όπως η εμπειρία έχει δείξει, μόνο το φοιτητικό κίνημα μπορεί να το εγγυηθεί: κανείς άλλος παρά εμείς δεν προτίθεται και δεν μπορεί να εγγυηθεί το δικαίωμά μας να ονειρευόμαστε και να διεκδικούμε ένα καλύτερο μέλλον.


ΡΑΣ ΕΑΑΚ